Trong suốt quá trình dạy học, tôi nhận ra rằng học sinh thành công không phải là những em học thật nhanh hay biết thật nhiều, mà là những em biết giữ bình tĩnh và tập trung đúng lúc. Hai kỹ năng này giống như nền móng vững chắc giúp các em vượt qua áp lực học tập và phát huy được hết khả năng của bản thân.
1. Tại sao bình tĩnh lại quan trọng?
Trong học tập, cảm xúc đóng vai trò rất lớn. Một tâm trí căng thẳng, hoang mang sẽ khiến não bộ bị rối loạn, không thể suy nghĩ mạch lạc. Ví dụ, khi đứng trước một đề Toán khó, nếu học sinh mất bình tĩnh, các em dễ bỏ qua những dữ kiện quan trọng hoặc áp dụng sai phương pháp.
Bình tĩnh không có nghĩa là chậm chạp hay thụ động, mà là khả năng giữ cho tâm trí không bị cuốn vào lo lắng. Một học sinh biết bình tĩnh sẽ:
Tự tin đối diện với thử thách, không vội vàng bỏ cuộc.
Dễ dàng tìm ra hướng giải quyết, vì đầu óc được “làm mát” và sáng suốt hơn.
Kiểm soát cảm xúc tốt hơn, không bị áp lực điểm số hoặc kỳ vọng làm lung lay.
2. Tập trung – Bí quyết học hiệu quả và nhớ lâu
Tập trung là khả năng dồn hết tâm trí vào một việc trong một khoảng thời gian nhất định. Khi tập trung, não bộ hoạt động giống như một “tia laser”, chỉ chiếu đúng mục tiêu và bỏ qua các yếu tố gây nhiễu.
Học sinh có khả năng tập trung tốt sẽ:
Học nhanh hơn, vì não tiếp nhận thông tin một cách liên tục và logic.
Ghi nhớ lâu hơn, do kiến thức được xử lý kỹ lưỡng thay vì học qua loa.
Tiết kiệm thời gian, tránh tình trạng vừa học vừa xao nhãng.
Phát hiện lỗi sai, từ đó cải thiện bài tập một cách chính xác.
3. Cách rèn luyện sự bình tĩnh và tập trung
Rèn luyện hai kỹ năng này không phải việc làm một lần là xong, mà cần thực hành hàng ngày. Một số phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả:
a) Rèn luyện bình tĩnh:
Thực hành hít thở sâu: Khi gặp bài khó, hít vào thật chậm bằng mũi, giữ hơi 2–3 giây, rồi thở ra từ từ. Lặp lại 3–5 lần để lấy lại nhịp tim và sự bình tĩnh.
Tự nói với bản thân: Dùng những câu khẳng định tích cực như “Mình làm được” hoặc “Chỉ cần từng bước, mọi việc sẽ ổn”.
Chấp nhận sai sót: Hãy hiểu rằng sai không đáng sợ; đó chỉ là cơ hội để học tốt hơn.
b) Tăng khả năng tập trung:
Tạo môi trường học lý tưởng: Bàn học gọn gàng, ít thiết bị gây xao nhãng.
Kỹ thuật Pomodoro: Học tập trung 25 phút – nghỉ 5 phút, sau 4 chu kỳ nghỉ dài hơn (15–20 phút).
Xác định mục tiêu từng buổi học: Ví dụ, hôm nay học 2 dạng bài, làm 5 bài tập trọng tâm, thay vì học lan man.
4. Lợi ích lâu dài khi rèn bình tĩnh và tập trung
Khi học sinh rèn luyện hai kỹ năng này từ sớm, các em không chỉ học tốt hơn mà còn hình thành sự tự chủ trong cuộc sống. Bình tĩnh giúp vượt qua những biến cố không mong đợi, trong khi tập trung giúp duy trì động lực và hoàn thành mục tiêu. Đây là những yếu tố cần thiết không chỉ trong học tập mà cả trong công việc và các mối quan hệ xã hội sau này.
5. Thông điệp từ người giáo viên
Tôi luôn nhắn nhủ học sinh của mình:
“Học tập giống như chạy đường dài, không cần chạy nhanh nhất mà cần chạy bền nhất. Bình tĩnh và tập trung sẽ giúp em đi được xa và bền vững.”
Nếu các em biết dành thời gian rèn luyện kỹ năng này, mọi môn học sẽ trở nên nhẹ nhàng hơn, ngay cả những bài toán khó nhất cũng sẽ dần “hiền hòa” trước sự kiên nhẫn và tỉnh táo của các em.
